Obserwacje cech morfologicznych koron

Obserwacje cech morfologicznych koron drzew

Ocenę stanu zdrowotnego wykonuje się na stałych powierzchniach obserwacyjnych I i II rzędu dla 20 drzew próbnych wybranych z drzewostanu panującego (1, 2 lub 3 klasa Krafta) w momencie zakładania powierzchni lub dobierania drzewa. Przedmiotem wzrokowej oceny są cechy morfologiczne koron drzew. Ocenę tę wykonuje się każdego roku w miesiącach lipiec-sierpień.

oceniane cechy drzew oraz ich koron
Rysunek 1. Oceniane cechy drzew oraz ich koron

Szczególną uwagę przywiązuje się do szacunków defoliacji i odbarwienia aparatu asymilacyjnego, które przeprowadza się w 5-procentowym odstopniowaniu.

Wyniki szacowania defoliacji i odbarwień grupuje się w następujące klasy:

  • klasa 0 – od 0 do 10% – bez defoliacji/odbarwień,
  • klasa 1 – od 11 do 25% – lekka defoliacja/odbarwienia (poziom ostrzegawczy),
  • klasa 2 – od 26 do 60% – średnia defoliacja/odbarwienia,
  • klasa 3 – powyżej 60% – duża defoliacja/odbarwienia,
  • klasa 4 – drzewa martwe,

oraz grupy klas: klasy 1–3, klasy 2–3, klasy 2–4 i klasy 3–4. Powyższy podział obowiązuje w Międzynarodowym Programie Oceny Wpływu Zanieczyszczeń na Lasy – ICP Forests.

Zdjęcie przedstawiające koronę drzewa przy 15% defoliacji

15% defoliacji

zdjęcie przedstawiające drzewo z 60% defoliacją

60% defoliacji

Zdjęcie przedstawiające koronę drzewa przy 90% defoliacji

90% defoliacji

Obserwacje drzew próbnych obejmują ponadto następujące cechy drzew oraz ich koron (poniżej opis cech wraz z kodami):

Stanowisko biosocjalne (klasa Krafta):

  • 1 – drzewa górujące,
  • 2 – drzewa panujące,
  • 3 – drzewa współpanujące,
  • 4 – drzewa opanowane,
  • 5 – drzewa przygłuszone.

W momencie zakładania powierzchni wszystkie drzewa próbne były dobierane spośród drzew 1–3 klas Krafta. Również drzewa dobierane w zastępstwie drzew zamarłych/usuniętych muszą spełniać ten warunek. W kolejnych latach drzewa mogą jednak zmienić swoje stanowisko biosocjalne. Pomimo to podlegają ocenom do momentu stwierdzenia ich zamarcia bądź usunięcia z powierzchni.

Ocienienie korony:

  • 1 – korona znacząco ocieniona (lub w fizycznym kontakcie) z jednej strony,
  • 2 – korona znacząco ocieniona (lub w fizycznym kontakcie) z dwóch stron,
  • 3 – korona znacząco ocieniona (lub w fizycznym kontakcie) z trzech stron,
  • 4 – korona znacząco ocieniona (lub w fizycznym kontakcie) z czterech stron,
  • 5 – korona z otwartą przestrzenią rozwoju, bez śladów oddziaływania ocienienia,
  • 6 – drzewa przygłuszone.

Widoczności korony:

  • 10 – pełna widoczność korony,
  • 20 – częściowa widoczność korony,
  • 21 – większa część korony widoczna,
  • 22 – mniejsza część korony widoczna,
  • 30 – widoczny zarys korony,
  • 40 – korona niewidoczna.

Liczba roczników igliwia – określa się dominującą liczbę roczników igliwia w środkowej części korony.

Długość igliwia lub wielkość liści

Ocenia się dominującą długość igliwia lub wielkość liści w środkowej części korony, wyróżniając:

  • 1 – skrócone lub zmniejszone,
  • 2 – normalne,
  • 3 – wydłużone lub powiększone.

Proporcje przyrostu pędów

Ocenia się przeważające proporcje przyrostu pędów w górnej części korony:

  • 1 – przyrost pędu głównego większy od przyrostu pędów bocznych,
  • 2 – przyrost pędu głównego równy przyrostowi pędów bocznych,
  • 3 – przyrost pędu głównego mniejszy od przyrostu pędów bocznych.

Typ przerzedzenia korony:

  • 0 – w przypadku defoliacji poniżej 10%,
  • 1 – peryferyjny,
  • 2 – odśrodkowy,
  • 3 – oddolny,
  • 4 – odgórny,
  • 5 – podwierzchołkowy,
  • 6 – równomierny,
  • 7 – lukowatość,
  • 8 – ulistnienie kępowe.

Udział martwych gałęzi

Ocenia się górną połowę korony, wyróżniając:

  • 0 – brak martwych gałęzi,
  • 1 – pojedyncze martwe gałęzie (do 10%),
  • 2 – od 11 do 50% martwych gałęzi,
  • 3 – powyżej 50% martwych gałęzi.

Występowanie pędów wtórnych, urodzaju nasion i kwitnienia

Cechy te określa się, podając:

  • 0 – nie występuje,
  • 1 – występuje,
  • 2 – występuje obficie.